Oswiecim is een oude stad, die pittoresk gelegen is op een hoge oever van de rivier Sola. Dit is op zijn minst een onverwachte omschrijving van de plek die vele toeristen associëren met de periode van de Tweede Wereldoorlog en met het vroegere nazi concentratiekamp dat er toen actief was.
De belangrijkste attracties van de stad.
Het kasteel is een overblijfsel van de tijd waarin prinsen de stad leidden. Het ligt op een steile heuvel vlak boven de rivier. Van de originele prinselijke residentie blijft niet veel over, behalve de massieve toren in rode baksteen uit de 13-de eeuw. De andere gebouwen werden door een brand vernield in 1503. Na de heropbouw waren nog meerder malen reconstructies nodig. De meest ingrijpende gebeurde toen in het begin van de 19-de eeuw de muren op instorten door een grote overstroming. Gelukkig werd het kasteel toen opnieuw gered en zo komt het dat je er nu terecht kan voor het Museum van Oswiecim en een mooie historische en ethnografische collectie. Als je er binnengaat, waan je dan net als de bekende Polen die hier te gast waren doorheen de tijden: Elisabeth van Habsburg - de toekomstige echtgenote van koning Kazimierz Jagiello, de koning van Bohemen Ladislas Jagiello, Bona Sforza d’Aragona toen ze vanuit Italië via Oswiecim op weg was naar de kroning van Sigismund Stary in Krakow, Elisabeth van Oostenrijk, nog voor ze de echtgenote werd van koning Sigismund August. Bezoek ook de twee tunnels onder het kasteel, één werd gegraven in WOI, de andere in WO II, als schuilkelder.
Niet ver van het kasteel staat de synagoge van Chewra Lomdei Misznajot uit 1914, die zorgvuldig werd gerenoveerd en nu opnieuw in gebruik is als godshuis, met daarnaast het Joods Centrum, dat de geschiedenis en de cultuur van de Joodse inwoners van Oswiecim documenteert. De synagoge is het enige souvenir aan de ooit zo grote Joodse populatie van de stad, in verschillende periodes was meer dan de helft van de bevolking Joods.
Als je wandelt van het kasteel naar de markt, kom je langs de kerk van de Tenhemelopneming van de H. Maria. Het gebouw werd ontworpen in gothische stijl, maar verschillende renovaties hebben dat karakter doen vervagen. Ga ook eens langs die andere kerk in het stadscentrum, die van het oude klooster van de Dominicanen, momenteel de Salesianen. Opvallend detail, de kerk staat pal aan de rivier Sola, op een steile helling. In het 14-de eeuwse kapelletje ernaast vind je een afbelding van de H. Hyacinthe, de patroonheilige van de kerk.
Rond de centrale markt staan kleine huizen, vaak met slechts één verdieping. In het huis van de familie Slebarski van begin 19-de eeuw is het tribunaal gevestigd. De boulevards langs de rivier Sola nodigen uit voor een wandeling. Op de oevers groeien stukken waardevol bos, dat waortelt in het slib van de rivier. De voetgangersweg langs de boulevards ligt diep op de oever langs de kant van de oude stad.
Oswiecim is uiteraard voor vele toeristen ook plaats waar het museum ligt van het voormalige nazi-concentratiekamp Auschwitz-Birkenau, dat opgenomen is op de lijst van UNESCO werelderfgoed. Het oudste deel van het kamp, gesticht in 1940, bevindt zich in de rand van de stad. Momenteel is dit errein het museum en tegelijk ook een monument ter herinnering aan de slachtoffers. Je komt er binnen via de oorspronkelijke, metalen poort met de zin Arbeit macht Frei. In de stenen barakken voor gevangenen, is de tentoonstelling ondergebracht, die hulde brengt aan de slachtoffers van verschillende nationaliteiten. Naast Blok 11 is de Muur van de Dood, waar velen werden gefusilleerd. De nazi bezetters hebben in 1941 een groter kamp opgericht in Brzezinka, 3 km verderop. Dit is vandaag een enorme en enorm indrukwekkende necropool. Tot 1945 werden er 1,5 miljoen personen vermoord, voornamelijk Joden, maar ook Polen, Roma, Russen, … In totaal waren er 28 nationaliteiten in het kamp. Je kunt er de restanen zien van de gaskamers, de crematie-ovens, en een deel van de houten barakken. Tussen de Poort van de Dood en het monument voor de slachtoffers liggen nog steeds de sporen en het perron, waar gevangenen uit de wagons kwamen en meteen werden opgedeeld tussen hen die direct naar de gaskamers gingen en zij die naar het kamp gingen.
Wat kan je zien in de omgeving?
De houten kerk in Poreba Wielka en in Polanka Wielka (16-de eeuw), net als het pleis met park in dezelfde plaats. Ook in Osiek ligt een houten kerkje, het meest waardevolle van de hele streek rond Oświęcim, dus zeker niet te missen. Het 18-de eeuwse paleis in osiek werd opgetrokken in moorse stijl.
De vallei van de rivier Karp is beroemd omwille van zijn visvijvers langs de rivier Wisla tussen Oswiecim en Zator. Vertrek niet uit Malopolska zonder hier karper op traditionele wijze te proeven!
Nog een verrassinkje: Zator! Deze kleine stad heeft een prinselijk kasteel in de stijl van de gotiek, een mooie kerk en vooral een DINOZATORLAND, een waar attractiepark met enerzijds skeletten van dinosauriërs, mobiele modellen van de prehistorische beesten en het attractiepark Energylandia.
Ook leuk om te doen: er is een ecomuseum in Wygielzowo, waar je in openlucht een aantal voorbeelden kunt zien van de regionale architectuur: de 16-de eeuws houten kerk van Ryczow en het immende landhuis van Droginia. En in de buurt kan je ook gaan kijken of er spoken zijn in de ruïnes van het kasteel van Lipowiec.
Meer artikels
