In Polen zijn er twee legendes over het ontstaan van Warschau: de legende van de sirene in Warschau of de legende van Wars en Sawa.
De legende van Wars en Sawa
In de elfde eeuw leefde in Polen een koning die Kazimierz Odnowiciel (in het Pools betekent dat 'Kazimierz De Vernieuwer') genoemd werd. Elk jaar ondernam de koning een reis van de nieuwe hoofdstad Krakau naar Gniezno.
Om daar te geraken had hij de keuze over twee routes. De eerste ging over het land, door moeilijk doordringbare bossen, waarin het stikte van boze geesten, lelijke heksen, en die route ging ook langs meren, die bewoond werden door verleidelijke en gemene meerminnen. De andere weg was over de Wisła-rivier, die door Krakau stroomde, langs het kasteel van Waweł en zo naar Płock, waarvan de haven op een steenworp van Gniezno lag. Die afstand was op een paard gemakkelijk af te leggen.
De koning koos voor de rivier.
Op de tweede dag van de reis, had de koning plotseling zo'n zin in een verse gezonde maaltijd. Omdat hij, net als elke Slavische ziel, van lekker eten houdt, voldeed het gedroogde eten, dat hij meegenomen had uit Krakau, helemaal niet aan zijn eisen. Terwijl hij droomde over verse melk en vis, tuurde hij de oever af en merkte daar een klein wit huisje op, waar er rook op steeg uit de schoorsteen. De koning negeerde de waarschuwingen van de kapiteit en beval hun naar de oever te varen en voorzichtig, met pijl en boog in aanslag, naar het huis toe te gaan. Hoewel zijn trouwe dienaar Gniewno verzekerd had dat hij niet in de handen van stropers zou vallen, was de koning toch steeds op zijn hoede. Wanneer ze bij het huis aanklopten, bleek het niet om een huis van plunderaars te gaan, maar een normale visserswoning.
De gastvrouw onthaalde de onverwachte gasten heel gastvrij. Ze trakteerde hen op verse melk en zei hen dat ze op haar man, Piotr Rybak (in België zou hij Peter De Visser geheten hebben), moesten wachten, want die ging verse vis meenemen. Hij was naar de visvijver vertrokken en ze verwachtte hem elk moment thuis. Na een tijdje kwam Piotr thuis met manden vol vis. Terwijl ze aten van de uiterst lekker bereide vis, de beste die de koning ooit gegeten had, vertelde de visser over zijn mooie tweeling die onlangs geboren was. De koning kwam op die manier te weten dat de ouders problemen hadden om de kinderen te dopen. Er was geen kerk in de buurt en in het naburige dorp Bródno kwam de priester heel weinig langs. En omdat hij in het dorp was juist voordat de tweeling ter wereld kwam, was het niet waarschijnlijk dat hij snel terug zou keren.
Als teken van dankbaarheid voor het maal en omdat hij dacht dat zo'n lekkere maaltijd betaald moest worden, liet de koning enkele gouden munten op tafel achter. Maar Piotr wou die onder geen beding aannemen, want hij geloofde in de oude gezegde, die luidde : « Wanneer er een gast op bezoek komt, is het alsof je God in je hart ontvangt. » Voordat hij terug vertrok, had de koning nog twee verzoeken . Die waren dat ze hem terug zouden ontvangen wanneer hij terugkwam uit Gniezno en dat hij ontvangen zou worden als de peter van de tweeling. Daarbij beloofde hij nog dat hij de visser zou helpen bij de organisatie van de doop.
Zoals de koning beloofd had, kwam hij twee maanden later terug langs. Deze keer vergezeld door enkele schepen. Piotr Rybak en zijn vrouw waren blij dat ze weer op bezoek waren gekomen. De koning had ook een priester mee aan boord en edellieden, die vele geschenken mee hadden voor de petekindjes van de koning.
De kinderen werden op een altaar op de top van een heuvel gedoopt. De jongen kreeg de naam Wars en het meisje - Sawa. Na de ceremonie, werd de tafel beladen met eten en drinken en de koning verklaarde dat Piotr Rybak vanaf die dag 'Piotr Warsz, de koninklijke visser, de vader van Wars en Sawa, de eigenaar van het bos ' zal genoemd worden. Toen de koning terug vertrokken was, ontstond er een stad rond het huis van Piotr. Die stad werd Warszewa genoemd, wat betekent ' van Warsz ', later veranderde de naam naar Warszawa.
Maar niet iedereen is het eens met deze geschiedenis, sommigen denken dat de naam zijn oorsprong vindt in de namen van de tweeling, Wars en Sawa.
