www.polen.travel

Voor veel Polen is Kerstmis de grootste feestdag van het jaar en voor de meeste mensen een groot familiefeest.  Het is ook een periode waarin verschillende gebeurtenissen worden samengevat, vooral relaties met dierbaren, behaalde successen en de uitvoering van voorgenomen plannen. Vele tradities en gewoonten zijn nauw verbonden aan deze belangrijke feestdagen voor alle Polen. De Kerstvieringen in Polen duren meer dan 2 dagen. Ze beginnen op 24 december met Kerstavond en eindigen op 26 december.

Tradities en belangrijke data in verband met de Kerstperiode

• 24 december - Kerstavond is de meest plechtige en voor vele meest ontroerende dag van het jaar in de Poolse traditie. Het hoogtepunt is het diner met de familie op Kerstavond. Die dag heerst er in elk huis een uitzonderlijke en warme sfeer. Gezinnen verzamelen zich rond een mooie gedekte tafel, delen "opłatek" (een dunne wafel van ongezuurd brood dat gezegend werd door een priester) en delen wensen uit. Op Kerstavond worden er alleen maar gerechten zonder vlees bereid. Traditioneel zijn het er twaalf, waaronder de bortsch (bietensoep) met pierogi, niet mag ontbreken. De pierogi is gevuld is met paddenstoelen, of er wordt nog een paddenstoelensoep geserveerd.  Gebakken karper heeft traditioneel ook een plaats op de Kersttafel. Zuurkool met erwten en paddenstoelen is ook een grote klassieker. Als dessert  worden er maanzaadnoedels en allerhande gebak opgediend.   Er wordt ook een "compote" van gedroogd fruit gedronken.  Op deze avond worden ook cadeautjes uitgedeeld.
• 25 december - Kerstmis, een van de belangrijkste christelijke feestdagen ter ere van de geboorte van Jezus Christus. De Polen ervaren zeer intens de vreugde van deze dag door het eren van oude en nieuwe tradities. Zo komen ze samen met hun familie, naasten, nichten en neven rond de Kersttafel. Mensen gaan naar de kerk.  Overal worden er kerstliederen gezongen en Kerststallen neergezet (waarvan sommige ook als levende kerststallen).
• 26 december - de laatste dag van Kerstmis, de katholieke kerk viert dan H. Stefanus, de eerste martelaar.  Volgens een oude traditie, beginnen priesters die dag een pastoraal bezoek aan hun gelovigen en op het platteland kan men nog steeds groepen kinderen of jonge tieners ontmoeten die van huis tot huis gaan met veelkleurige sterren en kribben. H. Stefanus was een christen uit Jeruzalem van Joodse afkomst en een van de zeven diakens die de apostelen van Jezus Christus hielp. Hij stierf voor zijn geloof, gestenigd door de Joodse gemeenschap in Jeruzalem.

Kerstmis is een bijzondere tijd voor alle Polen en wordt gekenmerkt door een familiale en feestelijke sfeer. Mooie gewoontes en rituelen, van generatie op generatie worden doorgegeven, begeleiden deze plechtige viering, zowel in huizen als in kerken. De Advent is de tijd van de grote verwachting van Kerstmis, gesymboliseerd door kaarsen. Ze worden elke week achtereenvolgens aangestoken: op de eerste zondag één kaars, de tweede twee, de derde drie en de vierde vier kaarsen. Het is ondenkbaar zich Kerstmis voor te stellen zonder Kerstboom, een ander belangrijk symbool voor de Polen.  Deze versierde boom creëert de magische sfeer van Kerstmis thuis. Volgens de traditie wordt de boom vlak voor het Kerstdiner versierd met mooie slingers, ballen, snoepgoed en peperkoek. Daarnaast worden Kerstkribben van de hand van Poolse kunstenaars, een ander bekend symbool van Kerstmis, niet alleen in Polen maar ook wereldwijd bewonderd.

Traditionele Poolse Kerstgerechten

Het Poolse Kerstfeest is ontegensprekelijk verbonden met het festijn, met een lange en rijke culinaire traditie.  Volgens die traditie moeten er op de Kersttafel 12 verschillende schotels staan, symbool voor de 12 apostelen. De Poolse keuken biedt een overvloed aan smakelijke gerechten tijdens die feestdagen. Met Kerstmis worden voornamelijk vis, feestelijke taarten en een gedroogde vruchtencompote geserveerd. De traditionele Kerstgerechten die op Oudejaarsavond worden geserveerd zijn rode bortsch met ravioli, pierogi, champignonsoep of zuurkool met erwten. De gerechten die speciale aandacht verdienen tijdens de Poolse feestdagen zijn vooral:

• rode bietensoep (Barszcz) met uszka - een must op een Kersttafel. Het wordt bereid op basis van een groentebouillon en wordt geserveerd met kleine gearomatiseerde uszka, gevuld met champignons, onontbeerlijk tijdens Kerstmis.
• de Pierogi - een must op elke Kersttafel. Gevuld met kool en champignons zit het geheim van hun smaak verborgen in de vulling, met de juiste verhouding zuurkool, witte kool en gedroogde paddenstoelen. In deze periode kunt u ook pierogi Russische stijl vinden op sommige Poolse tafels, maar zelden pierogi met fruit.
• Gebakken karper of uit de oven- ook al is dit gerecht niet gemakkelijk te bereiden, het is één van de meest populaire gerechten op Oudejaarsavond. Er zijn veel recepten en verschillende manieren om deze vis op te dienen. Karper kan worden gebakken in frituur, in de oven of bereid als gelei, het hangt allemaal af van de smaak en vaardigheden van de gastvrouw.  Aan de andere kant, als je deze vis eet, moet je voorzichtig zijn, want er zitten veel graten in.
• Kerstgebakjes en Poolse kerstcakes bevatten veel gedroogd fruit en maanzaad. Tijdens de vakantie genieten de Polen van traditioneel gebak met maanzaad, fruitgebak of peperkoek.

Kerstmarkten en -festivals in Polen

De Kerstmarkten zijn de mooiste en meest interessante evenementen in Polen tijdens deze feestdagen. Dankzij een fabelachtige sfeer, kleurrijke lichtslingers en smakelijke geuren worden Kerstfeesten steeds populairder. Stands met handwerk, hoogwaardige Kerstversieringen en specialiteiten uit de verschillende regio’s van het land, trekken elk jaar niet alleen gezinnen, maar ook massa's toeristen aan. De meest spectaculaire Poolse Kerstmarkten zijn die van op de marktpleinen van Krakau en Wroclaw en zijn zeker het vermelden waard.

Kerstmarkten maken deel uit van het Kerstlandschap in de stadscentra en dit nog voor het eigenlijke feest. Er worden producten uit de hele wereld, versieringen, souvenirs en natuurlijk "grzaniec galicyjski" (glühwein uit Galicië) verkocht. Liefhebbers van lekker eten vinden hier vele Kerstgerechten: pierogi, barszcz of de traditionele peperkoek. Er worden talrijke concerten, voorstellingen, wedstrijden om de mooiste Kerstkribbe, ontmoetingen met de Kerstman en bijeenkomsten waar men Kerstliederen zingt voor de bezoekers georganiseerd.