Polen is een prachtig land, met een groot aantal bezienswaardigheden. Wandelaars kunnen er dan ook kiezen uit een breed aanbod aan natuur- en stadswandelingen. Uit al deze routes een keuze maken kan soms best lastig zijn. Daarom hebben wij vijf van de mooiste wandelroutes voor je uitgezocht.
1. De Copernicus route
In het noorden van Polen zijn verschillende routes gewijd aan de bekendste bewoner van Warmië, de astronoom Nicolaas Copernicus. Deze zestiende-eeuwse astronoom introduceerde de theorie dat aarde om de zon draait, in plaats van andersom. Hierdoor geldt hij als de grondlegger van de moderne astronomie. De wandelingenlopen langs verschillende locaties die verband houden met het leven en het werk van Copernicus. Door de routes te belopen, lijkt het even alsof je in de zestiende eeuw bent beland. Langs de routes staan historische gebouwen uit Copernicus’ tijd en museumtentoonstellingen die aan hem gewijd zijn. Daarnaast kunnen liefhebbers van astronomie onderweg zelf observaties maken.
De rode wandelroute is 236 km lang. Het traject begint bij de historische stadspoort in Olsztyn. Vanaf hier voert de route je langs het klooster Stoczek Klasztorny, de stad Orneta, Elblag en het dorp Kępki. Hierbij wandel je onder andere over modderige wegen en bospaadjes, waardoor je ook met de lokale natuur in contact komt. Voordat de route je bij Dobre Miasto brengt, passeer je eerst door het dorpje Głotowo. Hier staat een prachtige barokke kerk en een negentiende-eeuwse tempel. Vervolgens wandel je langs Smolajny (met een prachtig achttiende-eeuws paleis), en de Wichrowski bossen. Hierna kom je via Lidzbark Warmiński uit in Kumajny, waar Copernicus in 1517 een nederzetting stichtte. Vervolgens leidt de route je langs de riviervallei van de Wałsza, waar je achtereenvolgens de dorpen Pieniężno, Braniewo en Frombork passeert. De route komt ook langs bijzondere plekken als het Wislahaf, Tolkmicko en Kadyny. De laatste bestemming is Elbląg, vlakbij het Bażantarnia bos. Copernicus Route
2. Vuurtorenroute
De Vuurtorenroute in Polen loopt langs de Baltische kustlijn. De totale lengte van dit traject bedraagt ongeveer 670 km. Hoewel de gehele route geschikt is voor de auto, kunnen delen van de route tevens met de fiets of te voet worden afgelegd. De route ligt in de provincies Pommeren en West-Pommeren.
Op deze route zijn 17 vuurtorens te zien: Świnoujście, Kikut, Niechorze, Kołobrzeg, Gąski, Darłowo, Jarosławiec, Ustka, Czołpino, Stilo in Osetnik, Rozewie, Jastarnia, Sopot, Gdansk (in de noordelijke haven en de nieuwe haven), Hel en Krynica Morska. Hierbij is het exemplaar van Świnoujście met zijn 68 meter de hoogste. Deze vuurtoren dateert uit 1854. De oudste vuurtoren komt uit echter uit 1822 en staat in Rozewie.
Vlakbij het strand in Niechorze staat een miniaturenpark van de vuurtorenroute. Deze miniatuurvuurtorens zijn 10 keer kleiner dan de echte vuurtorens. Hier kan ook de geschiedenis van de verschillende vuurtorens worden gelezen. In het Pools wordt een vuurtoren letterlijk ‘zeelantaarn’ genoemd: latarnia morska.
Een van de bekendste vuurtorens uit de route staat in Hel. Deze vuurtoren is gebouwd in 1942. Dit was echter niet de eerste vuurtoren van dit dorp. Er zijn hier sinds de middeleeuwen meerdere vuurtorens geweest, aangezien het een gevaarlijke plek was door de verschillende zandbanken op de route naar de haven van Gdansk.
3. De Piastenroute
De populairste en oudste toeristenroute van Polen is de Piastenroute. Deze route loopt van west naar oost door de Wielkopolska regio en de Koejavië-Pommeren regio. De totale lengte is circa 290 km. De route heeft de vorm van een 8, met Gniezno als middelpunt. Er zijn populaire excursies te boeken langs de route bij Poznań, Gniezno, Biskupin, Kruszwica, Strzelno en Mogilno (de grote lus van de 8). De zuidelijke kant van de route, langs Giecz, Grzybowo, Czerniejewo en Września (de kleine lus van de 8), trekt beduidend minder bezoekers, dus als je op zoek bent naar rust zit je daar goed. Eén ding is zeker: één of twee dagen is niet genoeg voor alles wat er te zien en te doen is op de route.
De Piastenroute wordt zo genoemd omdat het de belangrijkste objecten en monumenten verbindt die een rol hebben gespeeld in de eerste Poolse dynastie en de opkomst van de Poolse staat. Hieronder vallen diverse christelijke bouwwerken, zoals het middeleeuwse kasteel in Kruszwica, een benedictijnenklooster uit de 11e eeuw in Mogilno en de Rotundakerk Sint-Procopius.
De route van de grote lus begint in Gniezno, een plek die, samen met Poznań, het meest geassocieerd wordt met de ontwikkeling van de Poolse staat. De volgende plaats is Rogowo, waar een Dinosauruspark staat. In Gasawa staat een bijzondere houten kerk. In Biskupin ligt een archeologisch reservaat, waar een nederzetting uit de Lausitzcultuur (1300-500 v.Chr.) staat. Een aantal kilometer verderop ligt Wenecja met de ruïnes van het “Duivel van Wenecja” kasteel en het Spoorwegmuseum. In Znin staat een prachtige toren, die vaak te zien is op ansichtkaarten. De volgende stop is in Lubostroń, waar een prachtig paleis staat. Een stukje verderop ligt de calvarie van Pakość. In Inowroclaw staat een Romaneske kerk. Echter, de grootste toeristentrekker in deze plaats is het Waterpark. De volgende grote stop is de Muizentoren van Kruszwica. Het is daarna mogelijk om een boottocht te maken op het Goplomeer. In Strzelno is het de moeite waard om te stoppen bij de heuvel van St. Wojciech om de Romaneske kunst te bewonderen. In Mogilno is een Benedictijnse abdij te bezoeken. Tenslotte keer je weer terug naar Gniezno.
Het is ook mogelijk om de route van de kleine lus te bewandelen, die ook start in Gniezno. De eerste stop is in Ostrów Lednicki, waar het Museum van de Eerste Piasten staat. Vanaf daar kun je een veerboot nemen naar het eiland van Mieszko I. Verder ga je naar Dziekanowice, waar een Wielkopolska Etnografisch Museum staat. In dezelfde omgeving staat een negentiende-eeuws Wielkopolska dorpje met een kerk, bar, begraafplaats, molen en zelfs een landhuis. In Pobiedziska staat een miniatuur openluchtmuseum, waar verkleinde replica’s staan van de belangrijkste monumenten en historische gebouwen uit de Piastenroute. In Poznań ligt de oorsprong van Polen. Hier staat een kathedraal met de tombes van de eerste heersers en een renaissance stadshal. De volgende plaats is Uzarzewo, waar een jachtmuseum staat. In Giecz is nog een Romaneske kerk te vinden. De weg naar Września, waar in 1901-2 de heroïsche staking plaatsvond, brengt ons naar Grzybowo. Vervolgens ga je via Czerniejewo weer terug naar Gniezno.
4. De Poolse pelgrimsroutes van Sint Jacob
Deze routes zijn de Poolse gedeeltes van de pelgrimsroute Camino, een route die leidt naar het graf van Sint Jacob in Santiago de Compostella, Spanje. Dit is een van de oudste pelgrimsroutes in Europa. De Poolse routes verbinden plekken die Poolse bedevaartgangers uit de middeleeuwen bezochten. De Poolse routes zijn ongeveer 250 km lang per stuk en lopen langs verschillende Poolse historische plekken, kerkelijke memorabilia en mooie landschappen. Belangrijke plekken die onderdeel uitmaken van de route zijn Brodnica, Szafarnia, Golub-Dobrzyń, Ciechocinek, Toruń en Kruszwica. De routes worden aangegeven met de schelp van Sint Jacob, zoals te zien op de onderstaande afbeelding.
De Camino is al sinds 813 in gebruik, toen Pelagius de tombe van Sint Jacob ontdekte. In de eeuwen daarop reisden miljoenen gelovigen vanuit alle uithoeken van Europa naar Santiago de Compostella. Er waren echter verschillende wegen die naar het heiligdom van Sint Jacob leidden. De belangrijkste waren de Franse routes, deze waren al vanaf de negende eeuw gebruikelijk. Deze routes liepen door de Pyreneeën en kwamen samen in Puente la Reina. Vanaf deze plaats was er één gebruikelijke pelgrimsroute die de Camino Grande wordt genoemd. In 1987 werd de eerste Europese Culturele Route vastgesteld door de raad van Europa. Deze route vulde de bestaande middeleeuwse routes naar Santiago de Compostella aan. Het schelpenlogo van Sint Jacob verscheen als eerst in Spanje, en in de jaren erna ook in landen zoals Frankrijk, Duitsland, Italië, Australië en Zwitserland. Twee routes zijn zelfs aan de UNESCO Werelderflijst toegevoegd.
In 2004 werd ook gestart met het markeren van de pelgrimsroute in Polen, aan de hand van het schelpenlogo. Eén van de pelgrimsroutes in Polen werd de Camino Polaco genoemd en liep van Ogrodniki door Olsztyn, Toruń, Gniezno en Poznań naar de grens tussen Polen en Duitsland in Slubice. Het kostte echter enkele jaren om deze route te markeren. Camino-bedevaartgangers stelden voor om ook in Neder-Silezië en de Glogów regio een pad te markeren, die vanaf toen de Neder-Silezische weg van Sint Jacob werd genoemd. Deze route loopt van Głogów door Jakubów naar Zgorzelec en is 164 km lang. Hiermee was het hek van de dam en in de jaren daarop schoten Poolse pelgrimsroutes van Sint Jacob als paddenstoelen uit de grond. Tegenwoordig zijn er maar liefst 34 gemarkeerde Poolse delen van de Sint Jacob’s pelgrimsroute.
5. De ooievaarsroute
De ooievaarsroute loopt door de Podlaskie regio. Deze streek ligt in het noordoosten van Polen, vlakbij de grenzen met Litouwen en Wit-Rusland. In dit gebied wonen Polen, Wit-Russen, Litouwers, Oekraïners, Russen, Tartaren en Joden. Elke bevolkingsgroep heeft zijn eigen cultuur, tradities, geschiedenis en religie. De regio staat daarnaast ook bekend om de rijke natuur die ontdekt kan worden door het bezoeken van nationale parken, de vele rivieren en voetpaden.
Het pad is in totaal 412,5 km lang en heeft vele bezienswaardigheden op de route liggen. Het traject behoort tot het netwerk van de Groene routes (Greenways). Deze verbeteren de kwaliteit van het leven en het milieu. Daarnaast zorgen ze voor een stimulans van de lokale economie met respect voor de natuur, landschap en cultuur. Dit komt met name doordat de routes zijn ontwikkeld voor niet-gemotoriseerde vervoersmiddelen. Ook worden de routes beheerd door de lokale bevolking.
De route voert langs de meest waardevolle natuurgebieden van Polen. Deze gebieden zijn een paradijs voor vogelkenners. Maar ook voor mensen die minder bekend zijn met vogels is het een ontzettend mooie weg. Langs de route staan ook verschillende informatieborden die iets vertellen over de leefomgeving en gewoontes van de witte ooievaar, maar ook over plaatsen en bezienswaardigheden op de route.
De ooievaarsroute is een van de oudste toeristen trekpleisters van Polen. In de route ontdek je de prachtige plaatsjes in Podlaskie, maar ook de vier nationale parken uit de regio: Białowieża, Narew, Biebrza en Wigry. Daarnaast kun je ook het landschapspark Suwałki bezoeken.
